Chóng mặt là triệu chứng của nhiều bệnh do nhiều nguyên nhân gây ra, là một tình trạng rất phổ biến hay gặp ở mọi lứa tuổi nhất là ở người lớn tuổi. Thực tế ghi nhận cho thấy, chóng mặt cũng là nguyên nhân khiến nhiều người phải đi khám bệnh.
Có nhiều nguyên nhân gây chóng mặt
Chóng mặt là một triệu chứng, có rất nhiều nguyên nhân. Đây là một triệu chứng rất thường gặp, nhiều người chỉ thấy chóng mặt thoáng qua, nghỉ một chút sau đó các triệu chứng sẽ giảm dần và khỏi hẳn. Tuy nhiên, chóng mặt cũng có thể xảy ra thường xuyên lặp lại nhiều lần gây giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Một số nguyên nhân chính như sự rối loạn về thăng bằng của cơ thể và người ta chia tình trạng này thành các dạng như chóng mặt có nguyên nhân từ trung ương, ngoại biên, do các bệnh lý về tâm thần,…
Tuy nhiên, chóng mặt có nguyên nhân của bệnh lý thần kinh (bệnh lý thần kinh trung ương cũng như các bệnh lý thần kinh ngoại biên) thường gặp nhất. Số ít gặp hơn là chóng mặt do nguyên nhân trung ương ( bệnh lý của não, dây thần kinh số 8, các bệnh lý về tai biến mạch máu não ,…).
Khi có biểu hiện chóng mặt khiến người bệnh mệt mỏi.
Chóng mặt do rối loạn tiền đình cần phân biệt với bệnh lý nào?
Khi có biểu hiện chóng mặt, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến nguyên nhân bởi rối loạn tiền đình. Khi hệ thống tiền đình có thể đảm trách công việc thăng bằng của cơ thể. Vì vậy, khi triệu chứng chóng mặt xảy ra, đó là sự rối loạn về hệ thống tiền đình ngoại biên hoặc hệ thống tiền đình trung ương. Tuy nhiên, cảm giác chóng mặt xảy ra đột ngột thì cũng có người lại hoang mang, lo sợ do các biến cố khác như: tai biến mạch máu não hay do thiếu máu lên não.
– Trên thực tế rối loạn tiền đình ngoại biên, nguyên nhân thường gặp nhất là chóng mặt tư thế kịch phát lành tính, viêm thần kinh tiền đình, và bệnh Ménière (rối loạn thính lực). Khi đó chóng mặt thường gây nhiều khó chịu hơn tổn thương trung ương nhưng xảy ra từng hồi ngắn và có thể kèm theo triệu chứng tổn thương thần kinh thính giác như ù tai hoặc điếc.
– Chóng mặt do tổn thương trung ương, nguyên nhân thường gặp là do đột quỵ, bệnh migraine (đau đầu), các bệnh thoái hóa myelin tuy nhiên chỉ chiếm dưới 10% các trường hợp chóng mặt… đặc điểm chóng mặt thường không dữ dội bằng, nhưng lại có những biểu hiện tổn thương thần kinh trung ương báo động nguy hiểm như: rối loạn thị giác, đau đầu dữ dội, nói đớ, tê yếu tay chân…
Ngoài ra, biểu hiện chóng mặt còn có có thể xuất phát từ các bệnh thận – tiết niệu, tiêu hóa, tim – mạch, nội tiết hay hô hấp. Nhiều trường hợp chóng mặt cũng có thể xảy ra sau chấn thương ( chấn thương sọ não, mắt, răng – hàm – mặt); một số bệnh nhân có thoái hóa cột sống cổ. Giai đoạn đầu của nhiễm khuẩn thường có thể có biểu hiện sốt, nhức đầu, chóng mặt, nôn. Nhiễm độc hóa chất dùng trong nông nghiệp cũng có thể ảnh hưởng tới thính lực gây rối loạn thăng bằng. Đặc biệt chóng mặt có thể gặp ở các bệnh nhân có rối loạn tâm căn hoặc rối loạn cảm xúc. Ngoài ra một số thuốc có khi gây tác dụng không mong muốn là chóng mặt không đặc hiệu.
Chính vì vậy, việc chẩn đoán chính xác chóng mặt do nguyên nhân nào, của bệnh lý gì không thể tự nhận định được mà cần phải khám bởi các bác sĩ chuyên khoa thần kinh, tai mũi họng hoặc các chuyên khoa khác.
Chóng mặt nếu không điều trị có thể gây biến chứng gì?
Nhiều trường hợp khi thấy chóng mặt thường cố chịu đựng, tuy nhiên do ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, công việc nên người bệnh thường phải đến cơ sở y tế để được thăm khám.
Việc chóng mặt không được điều trị hoặc chưa tìm được nguyên nhân để điều trị triệt để khiến người bệnh gây nhiều hệ lụy, cụ thể.
– Chóng mặt khiến người bệnh dễ stress . Khi mắc phải chứng chóng mặt khiến người bệnh mệt mỏi, đi lại lo lắng sợ ngã nên đa số người bệnh hạn chế làm việc, giao lưu và rơi vào chán nản. Thời gian dài sẽ khiến sinh hoạt khó khăn, chán nản, lạc lõng.
– Chóng mặt dễ dẫn đến tai nạn: Tình trạng chóng mặt, mất thăng bằng khiến người bệnh không chủ động kiểm soát được bệnh. Nhất là khi đang hoạt động đi lại, làm việc, thức dậy buổi sáng, tham gia giao thông…nếu tình trạng chóng mặt tái phát đột ngột có thể khiến bệnh nhân gây ra tai nạn nguy hiểm cho chính bản thân và cả những người xung quanh.
– Các hệ lụy nghiêm trọng khác: Bất kỳ chóng mặt do nguyên nhân nào cũng có những hệ lụy, đơn cử việc chóng mặt do rối loạn tiền đình khiến thông tin liên lạc được truyền đạt tới bộ não sẽ chậm trễ hoặc sai sót, gây ảnh hưởng đến trí nhớ và dẫn đến một số căn bệnh như: Alzheimer, parkinson, thiếu máu não,…Nếu tình trạng nặng hơn khiến cho người bệnh có thể đột quỵ nếu triệu chứng của chóng mặt trung ương và thậm chí là tử vong.
Tóm lại, Chóng mặt là triệu chứng thường thấy và biểu hiện của nhiều loại bệnh khác nhau. Chóng mặt không đơn giản chỉ là rối loạn tiền đình vì vậy nếu tình trạng chóng mặt đột ngột người bệnh tốt nhất là nên tìm chỗ nằm nghỉ. Khi triệu chứng tạm ổn, nên nhờ người đưa ngay đến cơ sở y tế để được thăm khám và tìm rõ nguyên nhân. Tuyệt đối không tự chẩn đoán, không tự điều trị sẽ dẫn đến hệ lụy cho sức khỏe.
