Theo Bệnh viện K, những năm gần đây số ca ung thư lưỡi đến khám, điều trị ngày càng gia tăng, nhiều ca đến muộn do người mắc nhầm tưởng đó chỉ là nhiệt miệng thông thường.
Bệnh viện K (Bộ Y tế), cho biết giai đoạn đầu của ung thư lưỡi các triệu chứng thường không rõ ràng nên rất dễ bị bỏ qua. Thường người bệnh có cảm giác như có dị vật hoặc xương cá cắm vào lưỡi, rất khó chịu nhưng qua đi nhanh.
Một bệnh nhân nam được phát hiện ung thư lưỡi giai đoạn muộn tại Bệnh viện Ung bướu Hà Nội sau khoảng 2 tháng xuất hiện vết “nhiệt miệng”. Ảnh TƯ LIỆU SỞ Y TẾ HÀ NỘI
Ngoài ra ở lưỡi có một điểm nổi phồng với sự thay đổi về màu sắc, niêm mạc trắng, xơ hóa hoặc tổn thương là vết loét nhỏ. Thậm chí có thể sờ thấy tổn thương chắc, rắn, không mềm mại như bình thường.
Giai đoạn toàn phát bệnh được phát hiện do đau khi ăn uống, đau kéo dài gây khó khăn khi nói, nuốt. Người bệnh có thể sốt do nhiễm khuẩn, không ăn được nên cơ thể suy sụp rất nhanh. Ngoài ra còn cảm thấy đau tăng lên khi nói, nhai và nhất là khi ăn thức ăn cay, nóng, đôi khi đau lan lên tai; tăng tiết nước bọt; c.hảy m.áu vùng miệng kèm theo hơi thở mùi khó chịu do tổn thương hoại tử gây ra.
Một số trường hợp gây khít hàm, cố định lưỡi khiến bệnh nhân nói và nuốt khó khăn. Ở giai đoạn này xuất hiện ổ loét ở lưỡi, trên ổ loét phủ giả mạc dễ c.hảy m.áu, loét phát triển nhanh, lan rộng làm lưỡi bị hạn chế vận động, không di động được.
Ở giai đoạn tiến triển, vết loét sâu lan rộng xuống bề mặt hoặc vào mặt dưới lưỡi, gây đau đớn, gây bội nhiễm, có mùi hôi, rất dễ c.hảy m.áu, thậm chí có thể gây c.hảy m.áu trầm trọng.
Lúc này, khi bệnh nhân đến khám, bác sĩ thường phải khám cho bệnh nhân ở trạng thái đã gây tê để hạn chế phản ứng của người bệnh do đau đớn. Việc thăm khám rất quan trọng để đ.ánh giá độ thâm nhiễm xuống phía dưới, độ xâm lấn vào các mô tiếp cận: sàn miệng, trụ amidan, amidan, rãnh lưỡi,… và đo kích thước khối u.
Nguyên nhân ung thư lưỡi
Theo Bệnh viên K, hầu hết các trường hợp người bệnh mắc ung thư lưỡi không tìm được nguyên nhân chính xác gây bệnh nhưng có một số yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh. Trong đó, nếu hút thuốc và uống rượu thì nguy cơ mắc ung thư đầu mặt cổ tăng lên 10 – 15 lần.
Tình trạng vệ sinh răng miệng miệng kém, hàm răng giả không tốt, răng mẻ kích thích lâu ngày đưa đến dị sản và ung thư. Hoặc chế độ dinh dưỡng thiếu vitamin A, E, D, sắt, hoa quả cũng là yếu tố nguy cơ của bệnh ung thư khoang miệng.
Ngoài ra, nhiễm vi sinh vật như nhiễm vi rút HPV, đặc biệt là type 2, 11, 16 đã được chứng minh là thấy nhiều trong những bệnh nhân bị ung thư khoang miệng.
Người có các vết trợt loét lâu liền trong khoang miệng nên đi khám để được điều trị đúng. Ảnh BỆNH VIỆN K
Thực trạng đáng lo ngại là đa số bệnh nhân ung thư lưỡi đến khám và phát hiện khi các tổn thương đã lan rộng, phải phẫu thuật triệt căn (cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ lưỡi, tùy vị trí và kích thước khối u).
Ở giai đoạn sớm ung thư lưỡi có thể điều trị triệt căn bằng phẫu thuật. Ở giai đoạn muộn hơn cần phải kết hợp điều trị phẫu thuật, xạ trị và hóa trị nhằm kéo dài thời gian sống và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh. Trong một số trường hợp ở giai đoạn muộn khi có c.hảy m.áu nhiều tại u phải phẫu thuật thắt động mạch cảnh ngoài để cầm m.áu.
Bác sĩ chia sẻ cách phân biệt giữa nhiệt miệng và ung thư lưỡi
Nếu nhiệt miệng gây viêm nhiễm khoang miệng, sưng đau, xuất hiện vết loét trong khoang miệng gây khó nhai nuốt thì ở ung thư lưỡi, tổn thương có thể là vết loét, vết trợt, hoặc có khi là một u sùi ở lưỡi.
ThS.BS CKII Nguyễn Trương Khương, Giám đốc chuyên môn – Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện ĐKQT Nam Sài Gòn, cho biết: Trên thực tế, có nhiều người bệnh ung thư lưỡi nhầm mình bị nhiệt miệng, không khám chữa bệnh kịp thời và đến khám ở giai đoạn muộn.
Ung thư lưỡi và nhiệt miệng
Nhiệt miệng, còn gọi là loét aphthous (loét áp-tơ). Đây là một vết loét ở niêm mạc miệng, lưỡi, có màu trắng hoặc vàng ở giữa, bờ màu đỏ. Những vết loét này có thể xuất hiện ở lưỡi, lợi, má trong và mặt trong môi. Nhiệt miệng rất phổ biến và có thể gặp ở tất cả mọi người, ở mọi lứa t.uổi. Mặc dù gây đau đớn và khó chịu nhưng bệnh này không ảnh hưởng đến tính mạng. Đây là một bệnh lành tính.
Khác với nhiệt miệng, ung thư lưỡi là một bệnh ác tính. Tổn thương ban đầu có thể là một vết loét ở lưỡi, rất dễ nhầm với nhiệt miệng. Ung thư sẽ lan rộng và di căn tới các cơ quan trong cơ thể. Ung thư lưỡi thường được phát hiện muộn, một phần nguyên nhân do bị nhầm lẫn với nhiệt miệng. Khi được phát hiện thì ung thư đã di căn, người bệnh đã suy kiệt và rất khó điều trị.
“Ung thư lưỡi nếu được phát hiện sớm, người bệnh có thể được điều trị bằng phẫu thuật, kết hợp hóa trị và xạ trị. Việc phát hiện bệnh sớm một ngày là tăng thêm một phần cơ hội sống sót của người bệnh”, bác sĩ Khương chia sẻ.
Nên thăm khám bác sĩ Tai – Mũi – Họng ngay khi có một vết loét trong miệng kéo dài trên 2 tuần không lành. Ảnh SHUTTERSTOCK
Phân biệt triệu chứng giống và khác giữa nhiệt miệng và ung thư lưỡi
Điểm giống nhau là trên lưỡi người bệnh thấy xuất hiện mảng đốm màu đỏ hoặc màu trắng, vết loét có thể sưng, nóng, đỏ, đau. Các đốm này sẽ lan rộng, l.ở l.oét, ảnh hưởng trực tiếp đến ăn uống, sinh hoạt.
Điểm khác nhau có thể thấy qua so sánh dưới đây
Nhiệt miệng Ung thư lưỡiViêm nhiễm khoang miệng, sưng đau, xuất hiện vết loét trong khoang miệng gây trở ngại cho việc nhai, nuốt của người bệnh. Các vết loét chỉ có ở lưỡi, má trong, lợi và một số vị trí khác trong khoang miệng.Tổn thương có thể là vết loét, vết trợt, hoặc có khi là một u sùi ở lưỡi. Cũng có thể gặp vết loét nằm trên u sùi.Vết loét có màu trắng sữa, khiến vùng xung quanh bị sưng đau thậm chí là nổi hạch ở vùng quai hàm, hai bên máTổn thương màu đỏ xen lẫn trắng, vàng. Có khi có màu đen do hoại tử. Nếu bạn có nhiệt miệng màu đen thì khả năng cao đó là ung thư. Xung quanh vết loét chai cứng. Thường c.hảy m.áu và có mùi hôi, khó chịu.Thông thường các vết loét sẽ tự khỏi từ 7 – 10 ngày từ khi bắt đầu xuất hiện. Khi bệnh giảm thì tình trạng sưng, đau của các vết loét giảm dần đi, vùng niêm mạc có vết loét sẽ nhanh chóng lành lại sau đó.Tổn thương của ung thư lưỡi thường kéo dài trên 2 tuần.
Khi ung thư lưỡi tiến triển có thể kèm theo các triệu chứng toàn thân (mệt mỏi, sút cân không rõ nguyên nhân, cơ thể suy kiệt, sốt kéo dài, nhai nuốt, nói chuyện và cử động lưỡi khó khăn). Còn nhiệt miệng thường không gây triệu chứng toàn thân nào. Đôi khi, nhiệt miệng nặng và n.hiễm t.rùng có thể gây sốt nhưng sẽ khỏi khi được điều trị.
Ung thư lưỡi có chữa được không, cách phòng tránh?
Đau lưỡi là biểu hiện ban đầu khi mắc ung thư lưỡi. Người bệnh sẽ cảm thấy như có xương cá hoặc dị vật cắm vào lưỡi rất khó chịu nhưng không tìm ra được nguyên nhân. Ung thư lưỡi có thể phát hiện sớm nếu quan tâm và để ý những dấu hiệu nhỏ nhất xung quanh vùng lưỡi.
Việc phát hiện càng sớm, điều trị càng sớm, kết quả mang lại càng tốt. Để giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư lưỡi, cần thay đổi lối sống như uống đủ nước, luôn vệ sinh kỹ răng miệng sau khi ăn uống. Nên thay bàn chải thường xuyên. Không hút t.huốc l.á, thuốc lào, hạn chế uống rượu là thói quen tốt bảo vệ cơ thể phòng ngừa bệnh ung thư lưỡi và các bệnh ung thư khác.
Luyện tập thể dục để kiểm soát cân nặng và tăng cường hệ miễn dịch. Nên ăn nhiều hoa quả, các loại rau màu xanh đậm như rau cải, súp lơ xanh, trà xanh, đậu nành và cà chua giúp phòng chống ung thư. Thăm khám bác sĩ Tai – Mũi – Họng ngay khi có một vết loét trong miệng kéo dài trên 2 tuần không lành.
